Αναμφισβήτητα, το διαιτολόγιο του σημερινού Σουφλιώτη πολίτη, δεν μοιάζει καθόλου με τις εξαίσιες λιχουδιές και τα πεντανόστιμα εδέσματα των γιαγιάδων και των παππούδων μας. Διαφέρουν κατά πολύ τόσο στα υλικά όσο και στον τρόπο κατασκευής τους. Διότι... η «φουφού» αντικαταστάθηκε από την υπερσύγχρονη φριτέζα και ο παραδοσιακός ξυλόφουρνος από τις κεραμικές εστίες και τους φούρνους μικροκυμάτων. Και φυσικά ούτε λόγος για τα σπιτικά καλούδια του «μπαχτσέ». Πού χρόνος για την ενασχόληση με αυτά; Σε μια προσπάθεια λοιπόν για την εύρεση των βρώσιμων των Σουφλιωτών ανακαλύψαμε πληροφορίες που θα κάνουν τους παλιούς να θυμηθούν και τους νέους να θέλουν να ξεχάσουν….
Ξαριθμόντας τα καν΄ ανγιρίσ(ι)α…*
Πέρα από όλα τα ζαρζαβάτια που αναδύονταν κατά καιρούς στον κήπο (κουλουκθούδια*, πατλατζάνις*, ματζ’ρκα πιπιρούδια*), στις «γριντιές*» κρεμούσαν τους τρουβάδες* με τα σχίσματα (αποξηραμένα φρούτα κομμένα σε φέτες, όπως δαμάσκηνα, μήλα, τσάπουρνα, κυδώνια) ξερά «μπασιάκια* και «τσιρκιζούδια» για «πατλακις*», την «πνακουτή*» με τα ψημένα ψωμιά στο φούρνο του σπιτιού, αραδιασμένα και σκεπασμένα με την «ψουμουμέσαλα». Έδεναν την «πνακουτή» από τις δυο άκρες με τα σχοινιά και την ανέβαζαν στις «γριντιές», από την μια για να αερίζονται και από την άλλη να τα γλιτώσουν από τα «γκζάνια μη τα φτάσουν κι τα ματσιαλήσουν σι μια μέρα*», τοποθετούσαν δε πάνω σ’ αυτές σπαράγκια για να μην τα τρωνε τα ποντίκια, το ίδιο και στις «κριμαντάλις», όπως και στα σπιτικά λουκάνικα, όταν έσφαζαν τα γουρούνια τα Χριστούγεννα. Έτσι ήταν έτοιμοι να υποδεχτούν τον χειμώνα, να ξεκουραστούν, να γλεντήσουν με τα «νυχτέρια*» στις ονομαστικές τους εορτές, στους αρραβώνες, στους γάμους με χορούς και τραγούδια που στήνονταν στις σάλες, με άφθονο κρασί, φαγοπότι και «μασάλια».
Επιμέλεια: Τσακαλδήμη Ελένη
Επιπροσθέτως, στο κελάρι υπήρχαν πολύ μεγάλες βαρέλες και κατά την εποχή του τρυγητού, Σεπτέμβρη με Οκτώβρη, γινόταν το πάτημα των σταφυλιών με τα πόδια για να βγάλουν το αρωματικό σουφλιώτικο κρασί, το οποίο στην συνέχεια τοποθετούσαν στα μικρότερα βαρέλια, για να είναι έτοιμο για τα νυχτέρια. Υπήρχαν γύρω στις δεκαπέντε ποικιλίες κρασιών όπως: «σιάσλεις», «κυρατσούδεις», «νταμιάτα», «ροζακί», «κρητικά», «νιρουμουϊμές», «χαβουζαλίδεις», «παμίτια», «καρναχαλάδεις», «τσιαούσια», «μυρουδάτα», «χουρμάδεις» και άλλα. Το κελάρι ήταν το πιο δροσερό μέρος του σπιτιού για αυτό το καλοκαίρι η οικογένεια μαζευόταν σ' αυτό. Εκεί αποθήκευαν τα κομμένα ξύλα για τον χειμώνα, τα σακιά με το αλεύρι, τα όσπρια, τις πλέχτρες με τα σκόρδα και τα κρεμμύδια.
Την περίοδο αυτή γινόταν και η μεγαλύτερη κατανάλωση γκαζόζας. Η βιοτεχνία γκαζόζας του Ιωάννη και Μενέλαου Κάβουρα έκανε χρυσές δουλειές, γιατί η σύνθεση του προαναφερόμενου αναψυκτικού (καμία σχέση με σήμερα) εκτός από δροσιά και γεύση είχε και ευεργετικές ιδιότητες στο πεπτικό και αναπνευστικό σύστημα, το οποίο δυσλειτουργούσε λόγω της βρώμικης σκόνης. Αξίζει να αναφέρουμε την εμφιάλωση της γκαζόζας: μεγάλο μπουκάλι με ψηλό λαιμό, χοντρό γυαλί με πώμα στρογγυλό φελλό κρατημένο με έλασμα.
Αφού έκαναν την συγκομιδή όλων αυτών, έπαιρναν δύναμη για τις δύσκολες μέρες που έρχονταν μετά το Πάσχα, από τον Απρίλη μέχρι τον Ιούνη. Τότε μαζευόταν όλη η οικογένεια σε ένα δωμάτιο, άδειαζε το κελάρι και την σάλα για να υποδεχτούν τα κουκούλια, την μεγαλύτερη πηγή εισόδων του Σουφλιώτη.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:
*Αναπολώντας τα παλιά
*κολοκυθάκια, μελιτζάνες, καυτερές πιπεριές
*(γρενδιά) πολύ γερό ξύλινο δοκάρι
*πάνινες, χειροποίητες τσάντες
*καλαμπόκια
*pop corn
*χώρος αποθήκευσης
*να μην τα φτάσουν τα παιδιά και τα φαν σε μια μέρα
ΠΗΓΗ:ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΘΡΑΚΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΣΟΥΦΛΙΟΥ 2009
Επιμέλεια: Τσακαλδήμη Ελένη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου