Βαλκανικοί πόλεμοι και Σουφλί: η μάχη στο Μαγκάζ(ι)

Δεν πέρασαν μέρες και ακούστηκε πως τούρκικο ασκέρι έφτανε με το τραίνο απ' το Δεδέαγατς. Είχαν αρχίσει, λέει, μάχες τρανές και πέφτανε κορμιά κι από τις δυο μεριές. Βγήκε και τελάλης και φώναξε: "Όποιους έχ' τσιφτέ να πάει στου Μαγκάζ".

Τρέξανε όσα παλικάρια είχαν όπλο, μα όφελος δε φέρανε. Οι Τούρκοι τους υπερφαλαγγίσανε και τους αναγκάσανε να σκορπίσουνε. Οι Κορνοφωλιώτες, που είδαν από κοντά τις άγριες μάχες, καταφύγανε στο Σουφλί, να σωθούνε. Απ' αυτούς μάθαν οι Σουφλιώτες όσα γίνονταν, και πήρανε κι αυτοί το δρόμο για το βουνό. Ήταν τέτοιος ο πανικός που οι γυναίκες παρατούσανε το τσουκάλι στη φουφού, ανοιχτά τα σπίτια τους και, γδυτές και ξυπόλητες, τρέχανε αλαφιασμένες με τα παιδιά στην αγκαλιά. ("Τα παιδιά του Σπάρτακου" σ. 69)

σημ.: Ο ποταμός Μαγκάζ(ι) εκβάλει στον Έβρο σε τοποθεσία που βρίσκεται έξι χιλιόμετρα νότια του Σουφλίου, ανάμεσα στα χωριά Λυκόφη και Κορνοφωλιά.

 Ο ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

     Μετά τη φυγή των Τούρκων από το Σουφλί (δες προηγούμενη ανάρτηση πατώντας εδώ) η πόλη βρίσκεται ελεύθερη στα χέρια των ανταρτών, χωρίς τουρκικές αρχές. Ο φόβος, όμως, της επιστροφής των Τούρκων είναι διάχυτος. Οι φόβοι δεν αργούν να επαληθευτούν. Είναι 12 Οκτωβρίου του 1912. Τα φυλάκια πού φύλαγαν στο «Μαγκάζ(ι)» αντιλήφθηκαν το πρωί μια αμαξοστοιχία να έρχεται από την Αλεξανδρούπολη προς το Σουφλί. Το τραίνο ήταν υποχρεωμένο να σταματήσει στο Μαγκάζ, γιατί η γέφυρα ήταν ανατιναγμένη από τις πρώτες μέρες του πολέμου.

 Η ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΜΑΓΚΑΖΙ, 

Η ΗΤΤΑ ΤΩΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΩΝ 

ΚΑΙ Η ΟΠΙΣΘΟΧΩΡΗΣΗ ΣΤΟ ΣΟΥΦΛΙ

    Μόλις ξημέρωσε οι σκοποί αντιλήφθηκαν Τούρκους στρατιώτες να τρέχουν να καταλάβουν τις κορυφές των απέναντι λόφων και να αναπτύσσονται σαν σε μάχη. Οι Τούρκοι, πού ήταν πολύ περισσότεροι από τους Έλληνες, προσπάθησαν να τους κυκλώσουν. Άρχισε το τουφεκίδι. Η μάχη του Μαγκαζιού κράτησε ως το μεσημέρι, οπότε οι Τούρκοι κατόρθωσαν να υπερφαλαγγίσουν τους υπερασπιστές της περιοχής και να τους αναγκάσουν να τραπούν σε άτακτη φυγή προς το Σουφλί.
    Οι Κορνοφωλιώτες, που από το πρωί παρακολουθούσαν τη μάχη με ανησυχία, μόλις είδαν τους Σουφλιώτες να υποχωρούν , εγκατέλειψαν τα πάντα κι άρχισαν να φεύγουν προς το Σουφλί (ας σημειωθεί ότι η μάχη αυτή γινόταν σε απόσταση μόλις δύο χιλιομέτρων από το χωριό τους). Με την άφιξη, όμως, των πρώτων Κορνοφωλιωτών, οι Σουφλιώτες πανικοβλήθηκαν κι άρχισαν να εγκαταλείπουν την πόλη τους, άλλοι από το δρόμο προς τα Λάβαρα-Διδυμότειχο και άλλοι προς τα βουνά, για τα χωριά Γιαννούλη – Σιδηρώ. 

Η Λαμπρινή έβαλε την ψυχομάνα της πάνω στη φοράδα, της έδωσε και το μωρό, της φόρτωσε όσα ζεμπίλια είχανε με τροφές και ρούχα και ήσυχα και στρωτά πήρε την ανηφόρα που έφερνε στα ορεινά χωριά της Γκίμπρενας. Θυμήθηκε το λόγο των γερόντων: "Όσοι βρίσκουνται στα β΄νά της Γκίμπρινας φόβου δεν έχ'νι κανεί..." ("Τα παιδιά του Σπάρτακου" σ. 69)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Αραμπατζής Σταύρος

Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΚΟΡΝΟΦΩΛΙΑΣ, 

Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ 

ΚΑΙ Η ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΗ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

    Οι Τούρκοι, εν τω μεταξύ, έφτασαν στο μοναστήρι της Κορνοφωλιάς, ένα χιλιόμετρο από το χωριό. Αφού το πυρπόλησαν, έπιασαν τον ηγούμενο Πορφύριο και μετά από βασανιστήρια, τον έσφαξαν. Ο καλόγερος του μοναστηριού παπα-Ιλαρίων κατόρθωσε να πηδήξει από τα παράθυρα και να σωθεί. Μετά το μοναστήρι σειρά είχε το χωριό, το οποίο κατέστρεψαν εκ θεμελίων.
     Η μάχη στο Μαγκάζ(ι) συνεχιζόταν όμως, παρόλη την υποχώρηση των Σουφλιωτών, οι οποίοι δεν εννοούσαν να αφήσουν τους Τούρκους να περάσουν εύκολα, γιατί ήξεραν τι περιμένει την πατρίδα τους. Κατέλαβαν έτσι τα υψώματα του «Μισιλίμ», απ’ όπου ήταν υποχρεωμένοι να περάσουν οι Τούρκοι προκειμένου να κατευθυνθούν προς το Σουφλί. Όμως οι Τούρκοι μη γνωρίζοντας αν υπάρχει στρατός στο Σουφλί, είτε από φόβο είτε από ικανοποίηση, υποχώρησαν προς την Αλεξανδρούπολη.

Το τούρκικο ασκέρι, αφού πλατσικολόγησε κάμποσα χωριά γύρω στο Σουφλί, βρήκε πιο συφερτικό να γυρίσει πίσω στις βάσεις του. Φοβόταν πως μέσα στο Σουφλί κρυβόταν βουλγαρικός στρατός. Τούρκοι κάτοικοι δεν είχανε μείνει... ("Τα παιδιά του Σπάρτακου" σ. 70)

 

ΠΗΓΕΣ:

α) Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Νεώτερος Ελληνισμός από το 1881 ως 1919, σ. 362 - 363

β) Από την Αρχαία Ζειρήνια στην Κορνοφωλιά του σήμερα, σ. 68 – 69

γ) http://www.patridamou.gr/?page_id=543, Το Σουφλί στον Α’ Βαλκανικό πόλεμο

δ) http://www.kornofolia.gr/

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Αραμπατζής Σταύρος